چگونه کودک خود را برای ورود فرزند دوم آماده کنیم؟
ورود نوزاد جدید با تغییرات اساسی در کل خانواده همراه است. کودکان برای ورود خواهر یا برادر کوچک هیجان‌زده هستند. گاهی نیز با نوزاد جدید بامحبت و گاهی باخشم و حسادت برخورد می‌کنند. آماده کردن کودک برای ورود نوزاد جدید موجب شکل‌گیری روابط مناسب بین آنان می‌شود.
چگونه کودک را برای ورود یک نوزاد جدید آماده کنیم؟
کودکان را باید برای تغییرات اساسی در خانواده آماده کرد. با کودک صحبت کنید. مثلاً اینکه خانواده شامل پدر، مادر، خواهرها، برادرها است و در بسیاری از خانواده‌ها تعداد فرزندان بیش از یک نفر است. 4-3 ماه قبل از ورود نوزاد جدید آماده‌سازی کودک را شروع کنید. اگر کودک در سنین پیش‌دبستانی و یا دبستانی است زودتر شروع کنید. به کودک نگویید برای او یک دوست و یا همبازی می‌آورید زیرا کودک بعداً از خوابیدن طولانی‌مدت نوزاد و یا عدم توانایی شیرخوار در بازی کردن با او ناراحت می‌شود.
با کودک درباره نوزاد صحبت کنید.
درباره انتظار خود برای ورود نوزاد جدید، زیاد خوابیدن شیرخوار، گریه کردن و عدم توانایی او در بازی کردن با کودک صحبت کنید. عکس‌های دوران نوزادی کودک را به او نشان بدهید. فرزند شما به دیدن عکس‌ها و شنیدن داستان‌های مربوط به دوران نوزادی‌اش علاقه‌مند‌است. شیرخوار دوست و یا فامیلتان را به کودک نشان داده و یا درباره خانواده‌ای که منتظر نوزاد جدید هستند برای او داستان بگوئید. کودکان بزرگ‌تر گاهی درباره نحوه به وجود آمدن نوزاد و اینکه از کجا می‌آیند از شما سؤال می‌کنند. با توجه به سن کودک درباره تولد کودک و جنسیت برای او توضیح داده و درصورتی‌که نمی‌دانید که به کودک چه پاسخی دهید، جواب ندادن خیلی بهتر از ارائه توضیحات نادرست به کودک است.
کودک را برای ورود نوزاد جدید با خود همراه کنید.
اجازه دهید کودک حرکات جنین را در داخل شکمتان احساس کند. از همکاری کردن کودک در آماده کردن اتاق نوزاد تشکر کنید. با همدیگر برای نوزاد جدید هدیه بخرید. می‌توانید از طرف نوزاد جدید برای کودک بزرگ‌تر هدیه بخرید.
تغییرات را به‌تدریج ایجاد کنید.
قبل از ورود نوزاد جدید تغییرات لازم را انجام دهید زیرا این کار به کودک فرصت سازگار شدن با شرایط جدید را ایجاد می‌کند. اتاق‌خواب کودک را جدا کنید و به‌جای تختخواب بچه‌گانه از تختخواب بزرگ استفاده کنید. به کودک مگوئید علت تغییرات ورود نوزاد جدید است زیرا در او احساس حسادت، خشم و یا طرد شدن ایجاد می‌کند. بلکه به او بگوئید "تو بزرگ‌تر شده‌ای و باید مانند دختر و یا پسر بزرگ در اتاق‌خواب مخصوص خودت بخوابی" از ایجاد تغییرات اساسی در بدو ورود نوزاد جدید جداً خودداری کنید.
تنظیم کنید که هنگام به دنیا آمدن نوزاد چه کسی از کودک مراقبت خواهد کرد.
به کودک بگوئید نوزاد چه وقت به دنیا خواهد آمد و در هنگام عدم حضور شما در خانه چه کسی از او مراقبت خواهد کرد. هنگام خروج از خانه و رفتن به بیمارستان از کودک خداحافظی کرده و او را از برگشت مجددتان مطمئن سازید. اگر در شرایط نامناسب هستید و یا کودک در خواب است از قبل یک یادداشت برای او تهیه کنید. اگر کودک قادر به خواندن یادداشت نیست، یکی از نزدیکان یادداشت را برای او بخواند در آن یادداشت درباره زمان بازگشت به خانه و احساس خود نسبت به کودک بنویسید.
هنگام ورود نوزاد جدید باید چه رفتاری انجام دهید؟
به کودکتان اجازه دهید نوزاد جدید را ملاقات کند. برنامه‌ای ترتیب دهید تا کودک شما نوزاد را ملاقات کند زیرا موجب کاهش احساس نگرانی او درباره سلامتی مادر خواهد شد. قبل از آمدن کودک به بیمارستان به او مدت ملاقات و زمان برگشتن به خانه را بگوئید. با گرفتن یک جشن تولد کوچک ورود خواهر یا برادر جدید را جشن بگیرند. گاهی اوقات کودکان هنگام ملاقات مادر ساکت و نگران هستند و یا تمایلی به در آغوش گرفتن مادر و یا حتی بوسیدن او ندارند، خود را برای واکنش‌های کودک آماده کرده و آن‌ها را بپذیرد. اگرچند روز از کودک دور بوده‌اید از طریق تلفن و یا یادداشت با او در تماس باشید و به او پیشنهاد کنید که برای شما و نوزاد کارت تبریک تهیه کند.
چگونه کودک را برای ورود نوزاد جدید آماده کنید؟
برنامه‌های روزانه کودک را طبق روال گذشته ادامه دهید.
زمان غذا خوردن، خوابیدن و مدرسه رفتن کودک را مطابق با گذشته ادامه دهید.
کودک را در انجام فعالیت‌های مربوط به نوزاد شرکت دهید.
کودک را در فعالیت‌های مربوط به نوزاد شرکت دهید تا کودک احساس طرد شدن نکند. رفتارهای مناسب کودک را تشویق کنید برای مثال "از اینکه در عوض کردن لباس کوچولو به من کمک کردی متشکرم تو خیلی خوب کمک می‌کنی." اگر کودک تمایل به کمک کردن به شما را نداشت او را اجبار نکنید. در مورد نوزاد با کودک صحبت کنید و به او چگونه بغل کردن نوزاد را آموزش دهید. بیشتر اسم نوزاد را بیان کنید تا کودک او را به‌عنوان یک فرد و نه یک شیء یا اسباب‌بازی بپذیرد. زمانی که خانواده و بستگان شما نوزاد جدید را ملاقات می‌کنند به آن‌ها توجه کردن به کودکتان را نیز گوشزد کنید.
به کودک اهمیت دهید تا احساس احترام به خود در او شکل گیرد.
مدت‌زمانی را در طول روزبه کودک اختصاص دهید و سعی کنید حتی یک یا دو دقیقه با او تنها باشید. از او نظرخواهی کرده و اجازه دهید برای خودش تصمیم بگیرد. زمانی که شیرخوار خواب است و کودک به‌آرامی بازی می‌کند او را تشویق کنید. احساس خود را به کودک نشان دهید و به او بگوئید دوستش دارید تا او نیز احساسات خود را برای شما بیان کند.
کودک را برای به‌آرامی رفتار کردنش با نوزاد تشویق کنید.
به کودک اجازه دهید نوزاد را در آغوش گیرد. واکنش‌های نوزاد را برای کودک توصیف کنید. برای مثال "او دوست دارد تو به‌آرامی با او رفتار کنی" این توضیحات موجب بهتر شدن روابط بین آنان و لذت بردن از همدیگر خواهد شد.
برای زمان تغذیه نوزاد برنامه‌ریزی کنید.
هنگام شیر دادن نوزاد به رفتارهای کودک بزرگ‌تر دشوار است. قبل از برنامه شیردهی کودک را سرگرم کنید. از اسباب‌بازی‌های بخصوص برای سرگرم کردن کودک استفاده نمایید به او نوشیدنی و یا یک غذای ساده بدهید. در صورت وجود رفتار مطلوب در حین شیردهی او را تشویق کنید. برخی کودکان تمایل به دیدن نوزاد هنگام شیردهی و یا در کنار مادر بودن دارند. کودک را نیز ازیک‌طرف دیگر در آغوش بگیرید و یا دستتان را به دور گردن یا کمر او حلقه کنید. برخی از کودکان تمایل به تقلید از رفتار مادر دارند و عروسک یا خرس خود را شیر می‌دهند.
مشکلاتی که برای برخی از کودکان بعد از به دنیا آمدن نوزاد جدید به وجود می‌آید.
کودکان در مقابل ورود نوزاد جدید واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند. مشکلات شایع کودکان عبارت‌اند از:
- لجبازی
- قشقرق به پا کردن
- تحریک‌پذیری
- رفتار خشن با شیرخوار مثل محکم بغل کردن، ضربه زدن، پیشگون گرفتن، گاز گرفتن و ....
- چسبندگی به مادر و اضطراب جدایی
- مشکلات مربوط به توالت رفتن (خیس کردن شبانه یا روزانه، عدم کنترل مدفوع)
- مشکلات خواب
- مشکلات مربوط به غذا خوردن
- رفتارهای بچگانه مثل درخواست برای پستانک و شیشه شیر و یا کودکانه صحبت کردن.
مشکلات به چه دلیل ایجاد می‌شوند؟
کودکان برای سازگار شدن با شرایط جدید نیاز به فرصت دارند و برای آن‌ها شریک شدن با فرد دیگری در کسب توجه و محبت از سوی والدین دشوار است. رابطه کودک با والدین به دلیل ورود خواهر یا برادر جدید تغییر خواهد کرد و شاید در این هنگام کودک نسبت به نوزاد احساس رنجش کند. آن‌ها شاید به دلیل کم شدن توجه احساس کنند والدین دیگر آن‌ها را دوست ندارند و در این هنگام شروع رفتارهای بچگانه چون مکیدن دست یا شیشه شیر خوردن و درخواست برای غذا دردهان گذاشتن مشاهده می‌شود. این رفتارها نشانگر تمایل کودک برای کسب توجه والدین است و دادن توجه اضافی در این موارد توجه و تشویق رفتارهای بچگانه و تداوم آن‌ها خواهد شد. اگر رفتارهای مطلوب کودک موردتوجه و تشویق رفتارهای بچگانه و تداوم آن‌ها خواهد شد. اگر رفتارهای مطلوب کودک موردتوجه و تشویق قرار نگیرد او با انجام به رفتار نامطلوب توجه می‌خواهد و در این هنگام توجه اضافی مانند تعریف بی‌مورد کردن، دلیل آوردن، جروبحث کردن و توجیه کردن موجب تکرار رفتارهای بچگانه در کودک خواهد شد. از توجه کردن به رفتارهای بچگانه کودک جداً خودداری کنید.
چگونه با مشکلات رفتاری کودک برخورد کنیم
خودتان را برای واکنش‌های کودک آماده کنید. اگر کودک با مشکلات توالت رفتن مواجه شده و یا .... او را سرزنش نکنید و بجای آن هنگام انجام رفتار مناسب او را تشویق کنید و مدت‌زمان بیشتری را با او بگذرانید.
احساس کودک را درک کنید
اگر او می‌گوید نوزاد را دوست ندارم به او نگویید این احساس بد است بلکه به او اجازه ابراز احساس خود را حتی منفی بدهید. با او مجادله نکنید و با نامطلوب بودن حضور یک نوزاد جدید در جمع خانوادگی در بعضی مواقع موافقت کنید و مواظب باشید به کودک احساس گناه و یا تقصیر از احساسات منفی‌اش را القا نکنید.
در هنگام آرام بودن کودک او را تشویق کنید
اگر کودک بیشتر از 30 دقیقه آرام مانده است کنار او بروید. اگر دراز کشیده و زمان خوابیدن نیست او را تنها نگذاشته و با اوباشید و برای تشویق کردن او از قبل برنامه‌ریزی کنید.
در رفتارهایتان باثبات باشید
عقیده خود را نسبت به داشتن انضباط در کودک مشخص کنید و قبل از آنکه نوزاد جدید به دنیا آید اجرای قوانین و مقررات را در خانه شروع کنید. هنگام مشاهده رفتار نامناسب سریع عکس‌العمل نشان دهید. با کودک خود بحث نکنید و غر نزنید بلکه عمل کنید. کودک شما باید بداند که چه رفتاری ازنظر والدینش مطلوب و مورد انتظار است. پدر و مادر باید در تربیت کودک با یکدیگر هماهنگ باشند.
بعضی از رفتارهای نامناسب کودک را نادیده بگیرید
بعضی از رفتارها مانند کودکانه صحبت کردن را نادیده بگیرید. هنگام انجام رفتارهای بچه‌گانه با کودک صحبت نکنید و به او نگاه نکنید. در این زمان از اتاق خارج‌شده و یا مشغول کار شخصی خود گردید. زمانی که رفتار کودکتان مطلوب است او را تشویق کرده و به او توجه کنید.
زمانی که بدرفتاری‌های جدی می‌بینید سریع عکس‌العمل نشان دهید
بدرفتاری‌های جدی مانند صدمه زدن به نوزاد باید سریع پاسخ داده شود. کودک باید بفهمد که صدمه زدن به نوزاد قابل‌قبول نیست و باانضباط خاصی با او برخورد می‌شود.
مواردیکه باید به خاطر داشته باشید:
- کودک را برای ورود نوزاد جدید آماده کنید.
- تغییرات لازم را قبل از ورود نوزاد جدید در خانه شروع کنید.
- خودتان را برای واکنش‌های متفاوت کودک آماده‌سازید.
- در نگهداری شیرخوار جدید کودک را با خودتان همراه سازید.
- هرروز زمان خاصی را با کودکتان بگذرانید.
- کودک را از اینکه با خواهر یا بردار کوچکش با مهربانی رفتار می‌کند تحسین کنید.
- احساسات کودک را بپذیرید.
- از روش نادیده گرفتن برای بعضی از رفتارهای نامناسب استفاده کنید.
درصورتی‌که با رعایت نکات موجود در این بروشور هنوز با کودک خود در مورد فرزند جدید مشکل‌دارید، بهتر است از مشاوره روان‌پزشک کودک یا روانشناس کودک استفاده نمایید.
ارسال دیدگاه
دیدگاه شما بعد از تایید در قسمت نظرات نمایش داده خواهد شد.